ลองมาดู ปากกาอันแรกของโลก


สิ่งประดิษฐ์ที่บันทึกเรื่องราวลงบนกระดาษ

ก่อนที่จะมาเป็น “ปากกาอันแรกของโลก” มนุษย์เองได้สร้างสิ่งที่ช่วยจดบันทึกในรูปแบบต่างๆ ขึ้นมาก่อนหลากหลายแบบ หากเราย้อนกลับไปสู่ยุคเริ่มแรกที่มีการยอมรับว่ามีการจดบันทึกของมนุษย์ขึ้นมา เราคงต้องย้อนกลับไปถึงหลักฐานที่ค้นพบอยู่ตามผนังของถ้ำโบราณไปจนถึงบันทึกในกระดาษปาปิรุส

มนุษย์มีการสร้างอุปกรณ์ที่ช่วยในการจดบันทึกมานานนับพันปี เช่น ดินหรือหินสี ชอล์กจากผงแคลเซียมซัลเฟต ขนนก หรือพู่กัน จากสิ่งของเหล่านั้นได้ถูกพัฒนาจนกลายมาเป็นปากกาลูกลื่นในปัจจุบัน ลองมาดูจึงพาไปตามหาปากกาด้ามแรกของโลกกัน เริ่มจากช่วงศตวรรษที่ 5 ในอังกฤษ มีการคิดค้น “ปากกาอันแรกของโลก” ขึ้นมาโดยใช้ขนนกหรือขนห่านโดยมีวิธีการใช้โดยนำปากกาขนนกจุ่มลงในหมึกก่อนที่จะเขียนลงในกระดาษเพื่อจดบันทึกสมัยนั้น เจ้าปากกาขนนกก็ได้รับความนิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย และเป็นสิ่งที่เปลี่ยนประวัติศาสตร์การจดบันทึกของมนุษยเลยทีเดียว แต่ด้วยเจ้าปากกาขนนกนี้นั้นไม่มีหมึกในตัวเองจำเป็นต้องใช้งานคู่กับน้ำหมึกบรรจุขวด จึงไม่สะดวกต่อการพกพา

ปากกาอันแรกของโลก
ปากกาขนนกและขวดหมีก

ต่อมาในช่วงศตวรรษที่ 15 เริ่มมีการคิดค้นปากกาที่มีปากเป็นโลหะ (Dip Pen) แล้วมีรอยผ่าตรงกลางปาก นำไปต่อกับด้ามสร้างขึ้นจากไม้ ปากกาชนิดนี้เป็นที่นิยมใช้ในอังกฤษกันอย่างแพร่หลาย ตรงปลายด้ามเป็นโลหะมีกลไกการจัดเก็บหมึกขนาดเล็กเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถเขียนต่อเนื่องได้นานกว่าปากกาแบบปากกาขนนก แต่ถึงอย่างนั้นเจ้า Dip Pen ก็ยังต้องอาศัยการเติมหมึกจากขวดอยู่ดี

ปากกาอันแรกของโลก
หัวปากกา Dip pen และด้ามจับ

ในปี ค.ศ.1884 ที่นิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา ปากกาที่มีหมึกในตัวก็ถูกสร้างขึ้น โดย Lewis Edson Waterman เจ้าปากกาชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า ปากกาหมึกซึม (Fountain Pen) เป็นปากกาชนิดที่มีหลอดหมึกในตัวแล้วทำให้มีความสะดวกในการใช้งานมากขึ้น ไม่จำเป็นต้องพกขวดหมึกอีกต่อไป ปากกาหมึกซึมจึงได้เป็นที่นิยมและได้ถูกผลิตขึ้นใช้กันทั่วโลกต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน แต่ยังมีข้อเสียของมันคือลายเส้นมีขนาดใหญ่ เขียนแล้วตัวอักษรจะไม่แห้งทันที ยังต้องใช้เวลาอีกซักพักเพื่อให้หมึกแห้ง ทำให้หมึกอาจเลอะติดมือในขณะเขียนได้

ปากกาอันแรกของโลก
ปากกาหมึกซึม

4 ปีต่อมา ในปี ค.ศ.1888 ปากกาหมึกซึมก็ได้มีคู่แข่งเกิดขึ้น เมื่อนาย John J Loud ชาวอเมริกัน ได้จดสิทธิบัตรปากกาที่มีหัวลูกกลิ้ง (Ball) กลมๆ ขนาดเล็ก ทำจากโลหะอยู่ที่ปลายปากกา ซึ่งเวลาเขียนลูกกลิ้งนี้จะหมุนกลิ้งไปบนพื้นผิวทำให้หมึกถูกถ่ายเทลงมาติดลงพื้นผิว ซึ่งวัตถุประสงค์ในการผลิตปากกาชนิดนี้ คือต้องการจดบันทึกหรือเขียนลงในพื้นผิวหยาบ แต่เจ้าปากกาชนิดนี้นั้นยังนับว่าไม่ใช่ปากกาลูกลื่น

ปากกาอันแรกของโลก
สิทธิบัตรปากกาที่มีหัวลูกกลิ้ง (Ball)

ปากกาลูกลื่นถือกำเนินขึ้น ในปี ค.ศ.1931 นายไบโร นักหนังสือพิมพ์และศิลปินชาวฮังกาเรียน ได้เปิดตัวปากกาลูกลื่นที่มีหมึกบรรจุในตัว (Ball-Point Pen) เขาได้ไอเดียมาจากหมึกแห้ง (Quick-Drying Ink) ชนิดที่โรงพิมพ์ใช้ในการพิมพ์หนังสือ เพราะเจ้าหมึกชนิดนี้จะไม่ไหลออกมาเแบบปากกาหมึกซึม ขีดเขียนได้โดยไม่เลอะเทอะ ถือเป็นวิวัฒนาการก้าวสำคัญของอุปกรณ์สำหรับการจดบันทึก และได้จดสิทธิบัตรปากกาลูกลื่นนี้ในปี ค.ศ.1938

ปากกาอันแรกของโลก
ปากกาลูกลื่น

ต้นปี ค.ศ.1940 นายไบโรกับพี่ชายได้ดำเนินการผลิตปากกลูกลื่นออกวางขาย แต่เนื่องจากการประสบปัญหาด้านทุนทรัพย์ ตัวเขาจึงได้ตัดสินใจทำการขายลิขสิทธิ์ในปากกาลูกลื่นของเขาให้กับราชการทหารของทางอังกฤษและสหรัฐอเมริกาด้วยราคาเพียงไม่กี่เหรียญ ต่อมาลิขสิทธิ์ถูกขายต่อให้กับบริษัท BIC (ฝรั่งเศส) ซึ่งได้ทำการผลิตปากกาลูกลื่นแบรนด์ BIC ออกจำหน่ายไปทั่วโลกเป็นครั้งแรก โดยสามารถทำยอดได้กว่า 10 ล้านด้ามต่อวัน แล้วเจ้าที่ปากกาลูกลื่นกลายเป็นอุปกรณ์ที่เราขาดไม่ได้ในการใช้จดบันทึกอยู่ในทุกวัน